Валянціна Іванаўна Локун

Валянціна Іванаўна Локун
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	6 жніўня 1946(1946-08-06)
Месца нараджэння	Цепянец, Паршавіцкі сельсавет, Жабчыцкі раён, Пінская вобласць, БССР, СССР
Дата смерці	16 чэрвеня 2016(2016-06-16) (69 гадоў)
Грамадзянства	СССР, Беларусь
Альма-матар	філалагічны факультэт БрДУ імя А. С. Пушкіна
Месца працы	Брэсцкі дзяржаўны ўніверсітэт імя А. С. Пушкіна Інстытут літаратуразнаўства НАНБ
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	пісьменніца
Мова твораў	беларуская, руская
Грамадская дзейнасць
Член у	Саюз беларускіх пісьменнікаў Саюз пісьменнікаў Беларусі
Узнагароды	Лаўрэат прэміі прэзідэнтаў Акадэмій навук Украіны, Беларусі і Малдовы (2004). Двойчы лаўрэат прэміі часопіса «Полымя» (1993 і 2001). Узнагароджана медалём Святой Еўфрасінні Полацкай (2006). Лаўрэат прэміі «Беларускага саюза жанчын» (2012).

Валянціна Іванаўна Локун (6 жніўня 1946, в. Цепянец, Пінскі раён — 16 чэрвеня 2016) — беларуская пісьменніца, выкладчык, старшы навуковы супрацоўнік, літаратурны крытык.

Біяграфія

Нарадзілася ў в. Цепянец Пінскага раёна. Закончыла Цепянецкую пачатковую школу, вучылася ў Малоткавіцкай сярэдняй школе. А з сёмага класа, па прычыне хваробы ног, перайшла ў Пінскую завочную школу, якую і закончыла з залатым медалём. Вучылася ў Брэсцкім дзяржаўным педагагічным інстытуце імя А. С. Пушкіна (філалагічны факультэт, аддзяленне рускай мовы і літаратуры).

У 1974 годзе разам з сям’ёй пераехала ў г. Пінск. Закончыла аспірантуру пры Беларускім дзяржаўным універсітэце імя У. І. Леніна. У 1984 годзе абараніла кандыдацкую дысертацыю па тэме: «Праблемы стылю беларускай ваеннай прозы». (На матэрыяле творчасці В. Быкава, Б. Сачанкі, І. Чыгрынава).

Працавала загадчыцай Цепянецкай бібліятэкі (1972—1974), старшым выкладчыкам Брэсцкага педінстытута імя А. С. Пушкіна (зараз універсітэт) (1985—1998). З 1987 па 2007 гады супрацоўнік, старшы навуковы супрацоўнік Інстытута літаратуры імя Я. Купалы Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, з 1987 па 1998 гады, сумяшчаючы працу ў Інстытуце літаратуры з працай у педінстытуце.

Член Саюза беларускіх пісьменнікаў з 1998, з 2006 года — член Саюза пісьменнікаў Беларусі. Аўтар 147 навуковых артыкулаў па праблемах развіцця беларускай літаратуры ў кантэксце сусветнай літаратуры.

Творчасць

Аўтар кніг:

• «Да новых вышынь»: зборнік літаратурна-крытычных артыкулаў. (Мінск, «Мастацкая літаратура», 1991).
• «Маральна-філасофскія пошукі беларускай ваеннай і гістарычнай прозы. 50-60 гады»: манаграфія (Мінск, «Навука і тэхніка», 1995).
• «Кругі жыцця, кругі літаратуры»: зборнік літаратурна-крытычных артыкулаў (Мінск, ОО БАКК, 2002).
• «Васіль Быкаў у кантэксце сусветнай літаратуры»: манаграфія (Мінск, УП «Тэхнапрынт», 2005).

Прызнанне

• Лаўрэат прэміі прэзідэнтаў Акадэмій навук Украіны, Беларусі і Малдовы (2004).
• Двойчы лаўрэат прэміі часопіса «Полымя» (1993 і 2001).
• Узнагароджана медалём Святой Еўфрасінні Полацкай — ад ГА «Міжнародны фонд Святой Еўфрасінні Полацкай» (2006).
• Лаўрэат прэміі «Беларускага саюза жанчын» (2012).

Публікацыі ў навуковых кнігах

• «Гісторыя беларускай літаратуры ХХ ст.»: У 4-х тамах. Том 4 у 3-х кнігах (Мінск, «Беларуская навука», 1999—2002, 2014). (Напісала  4 раздзелы).
• «Нарысы беларуска-ўкраінскіх літаратурных сувязей» (Мінск, «Беларуская навука», 2002). В 2003 годзе «Нарысы» перакладзены на ўкраінскую мову і выдадзены ў Кіеве.
• «Беларуская літаратура ў кантэксце славянскіх літаратур ХІХ- ХХ стст.» (Мінск, «Беларуская навука», 2006).
• «Васіль Быкаў: вядомы і невядомы»: літаратуразнаўчае эсэ, успаміны (Мінск, «Літаратура і мастацтва», 2011).

Публіцыстыка

• «Легенды і праўда жыцця»: нарыс творчасці да 75-годдзя І. Шамякіна, «Полымя» (№ 1, 1996).
• «Творчы вопыт Алеся Асіпенкі»: нарыс творчасці, «Полымя»  (№ 7, 1996).
• «Іван Шамякін»: нарыс творчасці, раздзел «Гісторыя беларускай літаратуры ХХ стагоддзя»: У 4-х т. Т. 3. (Мінск, «Беларуская навука», 2001).
• «Алесь Асіпенка»: нарыс творчасці, раздзел «Гісторыя беларускай літаратуры ХХ стагоддзя»: У 4-х т. Т. 4, кн. 1. (Мінск, «Беларуская навука», 2002).
• «Уладзімір Дамашэвіч»: нарыс творчасці, раздзел «Гісторыя беларускай літаратуры ХХ стагоддзя»: У 4-х т. Т. 4, кн. 1. (Мінск, «Беларуская навука», 2002).
• «Валянціна Коўтун»: нарыс творчасці, раздзел «Гісторыя беларускай літаратуры ХХ стагоддзя»: У 4-х т. Т. 4, кн. 3. (Мн., «Беларуская навука», 2014).
• «О моём друге и покровителе»: эссе, воспоминания о В. А. Ковалёнке, «Нёман» (№ 6, 2008).
• «Уладзімір Дамашэвіч: амплітуда таленту»: нарыс творчасці, «Полымя» (№ 8, 2009).
• «Лестница, ведущая в духовную пропасть»: очерк о творчестве, М. Южик, «Нёман» (№ 11, 2011).
• «Проза Уладзіміра Гніламёдава: адраджэнне нацыянальнага эпасу»: нарыс, У. Гніламёдаў «Заставацца сабой…» (Мінск, 2012).
• «Супраць духоўнай пустаты»: нарыс творчасці, У. Дамашэвіч, «Полымя» (№ 5, 2012).
• «Феномен Уладзіміра Гніламёдава»: нарыс, «Звязда» (25.08.2012).
• «Мікрасвет, у якім увасоблены макрасвет»: нарыс, штрыхі да творчага партрэта Алеся Карлюкевіча, «Роднае слова» (№ 6, 2013).
• «Олег Ждан: траектория жизни — траектория таланта»: очерк о творчестве, «Нёман» (№ 11, 2013); «Наш современник» (№ 7, 2014).
• «Пакліканая»: нарыс пра творчасць В. Коўтун, «Полымя» (№ 2, 2016).
• «Аналітычны стыль Васіля Быкава»: артыкул, «Полымя» (№ 4, 1983).
• «Сучасны беларускі раман. Да праблемы развіцця жанру»:  артыкул, «Полымя» (№ 12, 1983).
• «На шляху да сінтэтычнасці»: артыкул, «Полымя» (№ 3, 1984).
• «Стилевое своеобразие современной белорусской военной прозы»: на матэрыяле творчасці В. Быкава, Б. Сачанкі, І. Чыгрынава. 60-70 гады, аўтарэферат (Мінск, 1984).
• «Структура канфлікту і праблемы маральнага пошуку ў беларускай аповесці 70-х — пачатку 80-х гадоў»: артыкул (зб. «Беларуская літаратура». Выпуск 16 (Мн., «Выдавецтва „Універсітэцкае“, 1985).
• „Героі і час“: артыкул, „Полымя“ (№ 2, 1986).
• „У пошуках маральнага ідэалу. Проза Уладзіміра Караткевіча“: артыкул, „Полымя“ (№ 6, 1993).
• „Вялікі свет маленькіх Куранёў. Да праблемы зямлі, чалавека і ўлады“: артыкул, „Полымя“ (№ 3, 1994).
• „Настальгія па мінулым, альбо Прага духоўнасці“: рэцэнзія на кн. І. Шамякіна „Сатанінскі тур“, „ЛіМ“ (22.03.1996).
• „Крыж праз усё жыццё“: рэцэнзія на кн. В. Коўтун „Крыж міласэрнасці“. Кніга другая. „Полымя“ (№ 7-8, 1995); „ЛіМ“ (13.12.1996).
• „Літаратура, час, героі. Беларуская проза-96“: артыкул, „Полымя“ (№ 10, 1997).
• „Літаратура і свабода выбару. Экзістэнцыяльныя кірункі твораў В. Быкава“: артыкул, „Полымя“ (№ 5, 1998).
• „Малая проза-97“: артыкул, „Полымя“ (№ 12, 1998).
• „У пошуку маральнага ідэалу“: артыкул „Уладзімір Караткевіч і яго творчасць у еўрапейскім кантэксце“. Навуковы зборнік (Мн., „Кнігазбор“, 2000. Беларусіка-Heba-ruthenika, кн. 16).
• „Узняцце да лёсу агульначалавечага“. (Талстоўскія традыцыі ў развіцці беларускай ваеннай прозы. Да праблемы філасофіі гісторыі): артыкул, „Полымя“ (№ 5, 2001).
• „У атмасферы барацьбы“: у 2-х частках артыкул, „Полымя“ (№ 1-2, 2002).
• „На духоўным пераломе. Агляд прозы апошніх гадоў“: артыкул, „Полымя“ (№ 9-10, 2002).
• „Вайна і мір Л. Талстога і развіццё беларускай і ўкраінскай ваеннай прозы першай паловы ХХ ст.: канцэпцыя гісторыі і чалавека“: артыкул, „Нарысы беларуска-ўкраінскіх літаратурных сувязей“ (Мн., „Беларуская навука“, 2002).
• На ўкраінскай мове. „Вайна і мір“ Л. Талстога і развіццё беларускай і ўкраінскай ваеннай прозы першай паловы ХХ ст.: канцэпцыя гісторыі і чалавека»: артыкул, «Нарисы білорусько-украінськіх літературних зв’язків», пераклад Г. Півторака (Кіеў, 2003).
• «У абсягах „літаратурнага факта“: артыкул, „Полымя“ (№ 5, 2003).
• „Иван Шамякин: в поиске нравственного идеала“ (конец ХХ — начало ХХI вв.): артыкул, „Нёман“ (№ 10, 2003).
• „Проза-2003: духовные поиски и художественные решения“: артыкул, „Нёман“ (№ 4, 2004).
• „Вайна — не толькі поле было“: артыкул. Да 80-годдзя В. Быкава, „Беларуская думка“ (№ 6, 2004).
• „Празаік эпічнага таленту“: артыкул. Да 70-годдзя І. Чыгрынава, „Беларуская думка“ (№ 12, 2004).
• „Еще раз о лейтенантах…“: рэцэнзія на ваенную прозу М. Елянеўскага, „Полесская правда“ (26.03.2005), „Нёман“ (№ 9, 2005).
• „Вайна і мір“ Кузьмы Чорнага»: артыкул, «Беларуская думка» (№ 4, 2005).
• «Современная проза писателей Пинска»: даклад «Материалы международной научно-практической конференции, посвященной Дням науки Пинщины», (Пінск, 2006).
• «Можно ли найти камень в пустыне»: рэцэнзія, Ю. Саланевіч, «Зона тени», «Нёман» (№ 4, 2006).
• «Вобразна-жанравыя асаблівасці беларускага рамана 40-х — пачатку 50-х гадоў у кантэксце славянскіх літаратур»: артыкул «Беларуская літаратура ў кантэксце славянскіх літаратур ХІХ — ХХ стст.» Калектыўная манаграфія (Мн., «Беларуская навука», 2006).
• «Человек на войне»: творчасць В. Быкава. Пераклад В. Барысевіча (фрагмент манаграфіі), «Нёман» (№ 5, 2007).
• «Пинщина литературная»: аглядны артыкул, «Нёман» (№ 8, 2007).\
• «Пакліканыя і абраныя. Узыходжанне пісьменніцы»: рэцэнзія на кн. В. Коўтун «Пакліканыя», «Полымя» (№ 2, 2008).
• «Проза Уладзіміра Гніламёдава»: артыкул, «Полымя» (№ 2, 2009).
• «Белорусская проза ХХI века и постмодернизм»: артыкул, «Нёман» (№ 3, 2009).
• «Берасцейскае шматгалоссе»: артыкул, «Маладосць» (№ 8, 2011).
• «Исследование, которого ждали давно»: рэцэнзія на кн. М. Мікуліча «Паэзія Заходняй Беларусі 1921—1939», «Нёман» (№ 4, 2012).
• «Настальгія па страчанаму раю»: рэцэнзія на кн. А. Федарэнка «Дзікі луг», часопіс «Маладосць» (№ 12, 2012).
• «Новае ў беларускай кампаратывістыцы»: рэцэнзія на кн. «Літаратурная карта Еўропы: кантакты, тыпалогія, інтэртэкстуальнасць». Нав. рэд. М. У. Мікуліч. Мн., 2012. BiALoRuTeNistyKA BiALOSTOCKA. Том 4. BiAlystok, 2012.
• «На літаратурнай карце Еўропы»: рэцэнзія на кн. «Літаратурная карта Еўропы: кантакты, тыпалогія, інтэртэкстуальнасць» (Мн., 2012). Весці № 1 НАН Беларусі (Мн., «Беларуская навука», 2013). Серыя гуманітарных навук.
• «Сучасная беларуская кампаратывістыка: глыбіня і маштабнасць пошуку»: па старонках манаграфіі «Літаратурная карта Еўропы: кантакты, тыпалогія, інтэртэкстуальнасць» (Мн., 2012), рэцэнзія, «Полымя» (№ 1, 2013).
• «Белорусско-русские литературные взаимосвязи»: рэцэнзія на зб. «Беларуская і руская літаратуры: тыпалогія ўзаемасувязей і нацыянальнай ідэнтыфікацыі»: матэрыялы міжнароднай навуковай канферэнцыі. Мінск, 18-19.04.2012. Уклад. А. В. Вальчук. — Мінск: «Права і эканоміка», 2012, «Нёман» (№ 2, 2013).
• «О Максиме Танке, известном и неизвестном, или Когда забываешь, что ты критик…»: рэцэнзія, М. Мікуліч, «Максім Танк: талент, заручаны з небам», «Нёман» (№ 4, 2013).
• «По страницам белорусско-русского литературного диалога» рэцэнзія на зб. «Беларуская і руская літаратуры: тыпалогія ўзаемасувязей і нацыянальнай ідэнтыфікацыі»: матэрыялы міжнароднай навуковай канферэнцыі. Мінск, 18-19.04.2012 г. Уклад. А. В. Вальчук. — Мінск: «Права і эканоміка», 2012. Весці № 2 НАН Беларусі (Мн., «Беларуская навука», 2013). Серыя гуманітарных навук.
• «Цэнтрам быційнай прасторы»: аглядны артыкул пра берасцейскіх пісьменнікаў, «Маладосць» (№ 10, 2013).
• «Птахі з падрэзанымі крыламі. Фрэдэрык Стэндаль і Змітрок Бядуля: да праблемы свабоды і чалавека»: артыкул, «Полымя» (№ 11-12, 2013).
• «Атлантыда Анатоля Крэйдзіча»: рэцэнзія на кнігу «Роднае, шчымлівае», «Маладосць» (№ 2, 2013).
• «Мастацкі код Алены Браво»: артыкул на кн. «Дараванне», «Полымя» (№ 3, 2014).
• «Вайна і мір Уладзіміра Гніламёдава»: артыкул, «Полымя»  (№ 9, 2014).
• «Вайна як трагедыя народнага лёсу ў творчасці У. Гніламёдава»: даклад «Першая сусветная вайна ў народнай памяці і мастацкім адлюстраванні»: матэрыялы міжнароднай навуковай канферэнцыі (Мінск, 7-8.10.2014) прадм. і ўклад. С. Л. Гараніна; навук. рэд. А. І. Лакотка Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі. Мінск, «Права і эканоміка», 2014, 368 с. — С. 190—197.
• «Алесь Карлюкевіч — казачнік»: артыкул, «Роднае слова» (№ 12, 2014).
• «Военная проза Владимира Гниломёдова»: артыкул, «Нёман» (№ 1, 2015).
• «Вайна як трагедыя народнага лёсу ў творчасці Уладзіміра Гніламёдава»: артыкул, «Роднае слова» (№ 3, 2015).
• «Последние романтики ХІХ столетия»: артыкул, «Нёман» (№ 8, 2015).
• «Вайна як трагедыя народнага лёсу»: артыкул, «Полымя» (№ 8, 2015).
• «Дарогі варта выбудоўваць у розных накірунках»: «Полымя» (№ 1, 2016) і інш.

Літаратура

• «ПАМЯЦЬ»: гісторыка-дакументальная хроніка Пінскага раёна (Мінск, «БЕЛТА», 1998).
• «Ученые Пинщины». — Мн.: Экономика и право, 2003. — 160 с.
• «Літаратурная карта Берасцейшчыны»: навукова-папулярнае выданне (Брэст, «Брэсцкая друкарня», 2008).
• «Творчы партрэт пісьменніцкай суполкі: Біяграфічны даведнік Брэсцкага абласнога аддзялення Саюза пісьменнікаў Беларусі»: (Брэст, «Альтэрнатыва», 2018).

Спасылкі

• http://news.21.by/other-news/2018/04/15/1457082.html
• http://www.pinsknews.by/?p=53300 Архівавана 18 верасня 2020.
• http://karatkevi.ch/kritika/lokun.html